Najlepszym sposobem na sprawdzenie, czy stosowana przez Ciebie dieta ketogeniczna działa, jest pomiar ketonów. Jest to proces, który wymaga pewnej wiedzy i przygotowania. Dlatego właśnie w tym wpisie odpowiem na wszystkie pytania, jakie możesz zadawać sobie, kiedy nie wiesz jeszcze, jak sprawdzić poziom ketonów w swoim organizmie, między innymi:
Szczegółowo wyjaśnię Ci także, jak powinno się mierzyć ketony przy pomocy trzech sprawdzonych metod badających ketony z oddechu, krwi i moczu. Gotowa? To zaczynamy!
Wybierz swój KETO jadłospis
Co to są ketony?
Jak już zapewne wiesz, ciała ketonowe, czyli ketony, są na diecie ketogenicznej głównym źródłem energii dla ludzkiego organizmu. Czym jednak są tak naprawdę?
Ciała ketonowe są metabolitami, czyli produktami metabolizmu, tłuszczów. Stan ketozy - specyficzny stan metaboliczny organizmu, w jaki wchodzi on w wyniku stosowania diety ketogenicznej - powoduje zwiększenie produkcji ciał ketonowych, które na tradycyjnej diecie produkowane są w niewielkich ilościach przez wątrobę. Stan ketozy wzmaga tę produkcję, ponieważ wątroba reaguje na spadek poziomu glukozy i insuliny we krwi (1), starając się wytworzyć wystarczającą ilość energii do zasilania organów wewnętrznych, w tym mózgu.
Jakie znaczenie ma to dla ludzkiego organizmu? Dieta ketogeniczna, która pozbawiona jest węglowodanów i uniemożliwia wykorzystywanie glukozy jako źródła energii, po pierwsze stymuluje wątrobę do produkcji ketonów jako swego rodzaju zastępczego źródła energii, a po drugie - umożliwia wykorzystywanie w tej roli ketonów pochodzących z tłuszczów, zarówno tych spożywanych w ramach keto posiłków, jak i tych zmagazynowanych w naszym ciele pod postacią tkanki tłuszczowej. To dlatego dieta ketogeniczna jest skuteczną dietą odchudzającą.
Wyróżnia się trzy ciała ketonowe:
ZOBACZ TEŻ: Co to jest ketoza i ciała ketonowe?
Po co przeprowadza się pomiar ketonów?
Pomiar ciał ketonowych jest świetnym sposobem na sprawdzenie, czy dieta ketogeniczna działa na nasz organizm tak, jak powinna. Dzięki przeprowadzeniu pomiaru uzyskasz odpowiedź na wiele pytań, które mogą pojawiać się w szczególności na początku Twojej przygody z dietą ketogeniczną, w tym w trudnym czasie, jakim jest keto adaptacja.
Pomiar da Ci przede wszystkim pewność co do tego, czy w ogóle jesteś w ketozie, a także pozwoli na określenie jej głębokości. Stan ketozy potrzebuje czasu, by w pełni zagościć w naszym organizmie (dlatego tak ważna jest prawidłowa keto adaptacja), który stopniowo przyzwyczaja się do efektywnego funkcjonowania na diecie ketogennej. Wynik pomiaru to zatem cenna informacja - pozwala określić, czy Twoja dieta jest prawidłowa, co może być bardzo motywującym czynnikiem w walce o lepszy stan zdrowia i szczupłą sylwetkę.
Pomiar ketonów warto wykonywać regularnie, nawet kilka razy dziennie. Dzięki stałej kontroli poziomu ketonów w naszym organizmie zmniejsza się ryzyko wejścia w tak zwaną ketozę głodową (charakteryzującą się wynikiem badania przekraczającym wartość 3,0 mmol/L), która jest potencjalnie niebezpieczna.
Wciąż zadajesz sobie pytanie "jak sprawdzić czy jestem w ketozie"? Odpowiedź to właśnie pomiar ketonów. Trzy najpopularniejsze metody mierzenia poziomu ketonów to badanie krwi, moczu i wydychanego powietrza.
Pomiar ketonów: ketony z krwi
Badanie krwi jest najlepszym sposobem na pomiar ketonów - daje ono najbardziej miarodajny wynik. Sprawdzenie poziomu kwasu 3-hydroksymasłowego (BHB) we krwi nie jest niestety najtańszą metodą na mierzenie ketonów. Jeśli jednak zastanawiasz się, jak mierzyć ketony w taki sposób, by wynik testu był jak najbardziej miarodajny - wybierz właśnie badanie krwi.
Stan, w którym we krwi obecne są ciała ketonowe, to tak zwana ketonemia. Dla osób stosujących dietę ketogeniczną jest to jak najbardziej pożądana sytuacja.
Czego potrzebuję, by zmierzyć ketony z krwi?
Aby wykonać pomiar stężenia ciał ketonowych we krwi, potrzebny jest odpowiedni sprzęt. Urządzenie, które używane jest jako miernik poziomu ketonów we krwi, to ketometr - ale wiele osób wykorzystuje do tego celu glukometr. Nie każdy sprzęt tego typu nadaje się jednak do wykonywania takiego pomiaru, dlatego zanim zdecydujesz się na zakup glukometru, zastanów się, jaki glukometr do pomiaru ciał ketonowych będzie dla Ciebie najlepszy. Warto wyposażyć się w urządzenie wysokiej jakości, wyprodukowane przez renomowaną firmę i oferujące funkcję, dzięki której bez problemu zmierzysz ketony z krwi.
Glukometr z pomiarem ketonów musi być wyposażony w odpowiednie paski testowe. Paski ketonowe sprzedawane są zazwyczaj w zestawach po 10 sztuk. W lub na ich opakowaniu znajdziesz legendę, dzięki której szybko zinterpretujesz uzyskany podczas badania wynik. Paski do pomiaru ciał ketonowych we krwi najlepiej kupować przez Internet - ich dostępność online jest większa niż w aptekach stacjonarnych, a do tego są tam zwykle zdecydowanie tańsze.
Jak zmierzyć poziom ciał ketonowych we krwi?
Mierzenie ketonów przy pomocy glukometru przypomina pomiar poziomu glukozy we krwi. Przed badaniem należy dokładnie umyć i osuszyć ręce oraz umieścić w glukometrze sterylną igłę, którą następnie nakłuwa się opuszek palca. Umieszczona na pasku testowym kropla krwi jest poddawana analizie w przeciągu kilku sekund od rozpoczęcia badania.
Dzięki wynikowi badania dowiesz się, czy w Twoim organizmie zagościł już stan ketozy. Prawidłowy poziom ciał ketonowych we krwi wynosi u osób stosujących dietę ketogeniczną od 0,5 do 3,0 mmol/L.
Jak sprawdzić stan ketozy na podstawie badania krwi?
Keto test badający ketony z krwi pozwala nie tylko na odpowiedzenie na pytanie "czy jestem w ketozie?". Dowiesz się dzięki niemu, jak silna jest to ketoza. Pamiętaj, że norma ciał ketonowych we krwi rozumiana jako ich optymalny, ich poziom wynosi dla osób stosujących dietę ketogeniczną 1,5 mmol/L. Wynik testu odczytać można następująco:
Pomiar ketonów: ketony w moczu
Stan, w którym w moczu znajdują się ciała ketonowe, to tak zwana ketonuria. Jest to całkowicie normalny i pożądany stan w przypadku osób praktykujących dietę ketogeniczną.
Pomiar ciał ketonowych w moczu jest chyba najbardziej popularną metodą pomiaru - za taki stan rzeczy odpowiada głównie stosunkowo niski koszt przeprowadzenia tego rodzaju badania. Niestety, metoda ta jest mniej miarodajna niż badanie krwi, ale może przydać się zwłaszcza początkującym osobom, które chcą przekonać się, czy w ogóle produkują już sensowną ilość ciał ketonowych.
Ciała ketonowe w moczu to ketony, które zostały przez nasz organizm wydalone - oznacza to, że keto test na ketony w moczu nie bada ciał znajdujących się w danym momencie wewnątrz naszego organizmu. Z tego też powodu testy moczu są mniej miarodajne; nie mierzą one najbardziej przydatnego na keto rodzaju ketonów, czyli wspomnianego już kwasu 3-hydroksymasłowego (BHB).
Mniejsza miarodajność testu moczu wynika również z faktu, że na jego wynik wpływ może mieć szereg czynników. Należy do nich między innymi niewielkie nawet odwodnienie organizmu - stosunkowo częste wśród osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z dietą tłuszczową.
Czego potrzebuję, by zmierzyć ketony w moczu?
Aby przeprowadzić pomiar, należy kupić odpowiednie paski do pomiaru ciał ketonowych w moczu, znane także pod nazwą ketosticks. Sprzedawane są one zazwyczaj w zestawach po kilkadziesiąt sztuk (zwykle w jednym opakowaniu znajduje się 50-100 pasków). Ponieważ tego typu paski ketonowe często używane są przez osoby chorujące na cukrzycę (2), ich znalezienie w aptece nie powinno stanowić większego problemu. Jeśli jednak nie są one dostępne w Twojej okolicy, poszukaj wysokiej jakości pasków (na przykład Keto Diastix) w aptece internetowej.
Paski ketonowe mają datę przydatności do użycia, dlatego przed zakupem dobrze przyjrzyj się ich opakowaniu, w lub na którym znajdziesz także tabelę umożliwiającą szybkie i proste odczytanie uzyskanego wyniku. Po otwarciu opakowania paski trzeba zużyć zazwyczaj w przeciągu 6 miesięcy. Należy zadbać także o ich odpowiednie przechowywanie - aby zachować ich funkcjonalność, powinno się chronić je przed światłem, wilgocią i zbyt niskimi czy wysokimi temperaturami.
Jak zmierzyć poziom ciał ketonowych w moczu?
Ciała ketonowe w moczu mierzy się zazwyczaj rano, kiedy stężenie ketonów jest w naszym organizmie największe. Próbka pierwszego moczu jest najczystsza, a co za tym idzie - pozwala na uzyskanie najbardziej wiarygodnego wyniku. Mierzenie ketonów w moczu przypomina używanie paskowego testu ciążowego (3). Pasków można użyć na dwa sposoby:
Wykonany przy pomocy paska keto test pozwala na poznanie wyniku pomiaru już po około 15 sekundach. Pasek zmienia wówczas swój kolor. Jeśli ciała ketonowe w moczu obecne są u nas w dużej ilości, poznać można to po głęboko fioletowym zabarwieniu paska.
Pomiar ketonów: ketony z oddechu
Trzecim ze sposobów na pomiar ciał ketonowych w domowych warunkach jest keto test, który sprawdza, czy ketony znajdują się w wydychanym przez nas powietrzu. Jest to miarodajny sposób pomiaru, choć badania naukowe wykazują, że nie jest on całkowicie odporny na czynniki zakłócające. Ze względu na jego koszt i słabą dostępność niezbędnego do jego wykonania sprzętu, tego rodzaju pomiar ketonów nie jest u nas popularny, a dla osób dokonujących pomiaru tylko od czasu do czasu - niezbyt opłacalny.
Czego potrzebuję, by zmierzyć ketony z oddechu?
Urządzenie do mierzenia ketonów w wydychanym powietrzu nazywane jest analizatorem oddechu acetonowego. Nazwa ta nie jest przypadkowa - aceton jest ciałem ketonowym, którego obecność odpowiada za tak zwany keto oddech.
Pojawienie się keto oddechu, lekko stęchłego, owocowo-metalicznego zapachu z ust, jest dla wielu jednym z pierwszych objawów ketozy. To dobry wyznacznik, że dieta ketogeniczna działa - niestety nie pojawia się on u wszystkich osób, które zastanawiają się, jak rozpoznać stan ketozy i z niecierpliwością wyczekują jego pierwszych objawów. I tu z pomocą przychodzi pomiar ketonów z oddechu.
Analizator oddechu acetonowego nie jest w Polsce popularnym sprzętem. Z tego też powodu zazwyczaj trzeba zamawiać go przez Internet, korzystając z zagranicznych sklepów lub serwisów aukcyjnych - wiąże się to ze stosunkowo wysokimi kosztami. Całkowity koszt analizatora może sięgnąć kilkuset złotych.
Aby zakup takiego urządzenia miał w ogóle sens, należy postawić na jakość - znaleźć analizator pochodzący z pewnego źródła, który będzie odpowiednio skalibrowany. Niestety, europejski i amerykański rynek obfituje w tanie analizatory niepewnego pochodzenia, sprzedawane osobom nieświadomym tego, że wykonany przy ich pomocy pomiar ketonów może dać błędny wynik. Osoby handlujące tego typu sprzętem liczą na łatwy zysk związany z rosnącym zainteresowaniem, jakie wzbudza dieta ketogeniczna - nie daj się im naciągnąć!
Jak zmierzyć poziom ciał ketonowych w oddechu?
Pomiar ketonów w wydychanym powietrzu przypomina używanie alkomatu. Analizator oddechu acetonowego wyposażony jest w wymienny, higieniczny ustnik, który należy przyłożyć do ust i dmuchnąć przy jego pomocy w urządzenie przez kilka sekund. Wynik pomiaru po chwili pojawia się na wyświetlaczu urządzenia.
Jak widzisz, to bardzo prosty proces - na dodatek taki keto test można wykonać właściwie w dowolnym miejscu i czasie. Nic dziwnego, że mierzenie ketonów w wydychanym powietrzu uznawane jest za najbardziej komfortową metodę pomiaru.
Jestem w ketozie i co dalej?
Kiedy wiesz już, jak sprawdzić poziom ketonów we krwi, moczu i wydychanym powietrzu, czas wyposażyć się w odpowiednie przyrządy i wykonać pomiar ciał ketonowych. Jego wynik potwierdził, że jesteś w ketozie? To świetnie! Oznacza to, że stosowane przez Ciebie zasady diety ketogenicznej działają - gratulacje, jesteś o krok bliżej do osiągnięcia swoich celów!
Wybierz swój KETO jadłospis
Pamiętaj, żeby chociaż od czasu do czasu ponawiać pomiar ketonów, zwłaszcza jeśli dokonujesz zmian w swojej diecie lub zmieniasz poziom swojej aktywności fizycznej. To aspekt diety ketogenicznej, który naprawdę warto mieć pod kontrolą - dzięki temu zawsze będziesz spokojna o to, że Twoja dieta przebiega zgodnie z planem.
